Du blir det du et

I det daglege tenkjer ein  kanskje ikkje over kor viktig maten ein et er for at ein skal fungere best mogeleg. Like fullt går det føre seg ein kontinuerleg prosess inne i deg med både fornying, reparasjonar og utskifting av celler i kroppen. Til dette treng kroppen atoma som er i maten vi et. Kroppen tek til dømes protein frå ein kylling, og bruker dette til å fylle opp dine proteinlager. Det er difor ikkje likegylding kva type mat du puttar i deg, for ulike matvarer har ulik ernæringsmessig kvalitet. I tillegg er det også viktig for helsa di korleis maten er dyrka.

For det speler ei rolle kva som har skjedd med maten før den hamnar i butikken. I hyllene kan kanskje ffrukta og grønsakene sjå friske og sunne ut, og det er lett å tru at dei faktisk er det. Men det ein ikkje ser, er sprøytemidlane som produsentane har dynka grønskene i for at dei skal stå imot insekt, parasittar, regn og halde seg lengje, og dermed gje større profitt.

Tilbake sit forbrukarar med undersøkingar som viser at anna kvar frukt/grønsak/korn innheld sprøytemiddel. (sjå HER) Eller at matvarene er meir næringsfattige enn kva dei var før, som følgje av måten dei er dyrka på. (Sjå HER) eller rett og slett ikkje inneheld det produsentane seier at maten skal innehalde:

 (Dersom du vil lese saka om matbløffen, får du det om du trykkjer HER: )

 Ein trygg veg til god helse

Sjølvsagt finst det unntak. Og det kjem under "økologiske matvarer". Mat som er økologisk dyrka og debio-godkjend, er nemleg frie for sprøytemiddel og skadelege stoff. Ved å kjøpe mat som er økologisk, og lage maten frå grunnen av, gjer du deg sjølv ei av dei største tenestene du kan gjere. På denne måten får du i deg alle dei stoffa kroppen din treng for å fungere optimalt, utan at du får i deg plantevernstoff og miljøgifter som kan skade helsa di, eller ungane du kanskje har tenkt å lage i framtida. Det er dessverre slik at ein del miljøgifter blir verande i kroppen når du først har fått dei i deg. Ein del av desse vert også overført til foster gjennom blodet og morkaka. (Dioksiner, PCB etc).
Eit anna argument for økologiske matvarer, er du ved å kjøpe desse også er med på å støtte opp om eit bærekraftig jordbruk, som sikrar at jordsmonnet ikkje vert utarma. (Les meir HER)

For å få ei god helse, meiner eg at det utan tvil beste er å kjøpe økologiske matvarer, både frukt og grønt, så vel som korn og mjøltypar. I tillegg er det viktig at ein lagar maten sjølv, og held seg unna ferdigprodukt. Berre på denne måten kan ein ha kontroll med kva ein faktisk får i seg. Eg trur også at dette er eit viktig steg for samfunnet om ein skal få bukt med den aukande fedmeepidemien som brer om seg i verda, og som middel i kampen for mot livsstilsjukdommar som diabetes og kreft.

 No tek også ein overlegen Berit Nordstrand bladet frå munnen, og åtvarer i Aftenbladet.no om at dagens inntak av halvfabrikert mat gjer oss både overernærte og underernærte samstundes:
 – Fordi det som oftest inneholder masse tilsetningsstoffer og har lite næringsinnhold i forhold til volum. Vi blir overfôret samtidig som at vi blir underernært. Ta krydderblandingen i Mr. Lee-nudler for eksempel. Den inneholder natriumglutamat, som man har påvist at dreper hjerneceller hos forsøksdyr. Halvfabrikata inneholder syntetiske fettsyrer i stedet for omega 3, transfett, palmeolje, raffinert stivelse og sukker, syntetiske vitaminer som kroppen ikke klarer å ta opp, lite antioksidanter og altfor mye salt, seir Nordstrand til Aftenposten, og ramser vidare opp kva effektar eit slikt kosthald kan ha for helsa:
– Astma, eksem, søvnforstyrrelser, uro, energiløshet, konsentrasjonsvansker, depresjon, angst og dårlig hukommelse. Hadde folk visst hva denne maten gjør med helsen deres, hadde de ikke spist den. Og hadde folk visst hvor viktig det er å ta to til fire spiseskjeer tran om dagen, så hadde de gjort det seier ho til .nettstaden

Aggresiv marknadsføring av junk

I dag er det nemleg slik at butikkane er fulle av varer som det er størst mogeleg profitt på. Dette er typisk brus- og juiceprodukt, snacks, fastfood og halvfabrikat. Når produsentane ønskjer at vi skal ete mest mogeleg av desse matvarene, er det ikkje fordi det er sunt for oss, men fordi dette er meir lønsamt for produsentane.

I USA , som fører an i utviklinga, vert det kvart femte år delt ut rundt 45 billionar dollar i støtteordningar til bønder som dyrkar mais, korn og soya. Dette gjer det billegare for bøndene å produsere desse varene enn om ein vel å produsere grønsaker; Ved sal av brus (som inneheld mykje cornsirup), er det ein profitt på 90 prosent, medan ein berre får 10 prosent profitt på produksjon av grønsaker.
Ei anna side av saka, er at det i 2010 vart brukt 12 billionar dollar for å reklamere for nettopp fastfood og brus m.m.  Av desse gjekk 4 billionar dollar til å reklamere for fastfood restaurantar. Då er det kanskje ikkje så rart at berre knappe 2 prosent av USA sitt jordbruksareal går med til å dyrke frukt og grønsaker.(Kjelde: Dokumentaren: Weight of the nation:challenges, sjå under)

For å sitere seniorrådgjevar David Wallinga  (MD, MPA) i forsknings, mat og helseinstituttet for jordbruk og handelspolitikk i USA:

"Landbrukspolitikken i USA stimulerer bøndene til overproduksjon av akkurat dei varene som folket et for mykje av og utviklar fedme av".

Resultatet i USA er ein omfattande fedmepidemi, der rundt 68,8 prosent av vaksne amerikanarar lir av overvekt eller fedme. Dessverre står det ikkje stort betre til for borna i USA; også der er så mange overvektige/fedme, at dette er den første generasjonen i moderne tid som er spådd kortare levealder enn foreldra sine fom følgje av risikoen for livsstilsjukdommar som følgjer med overvekta/fedmen. (Kjelde; Weight of the nation, children in crisis).

Verstingen Monsanto

Om du likevel er i tvil om kor viktig det er å velje økologiske, anbefaler eg å sjå dokumentaren som eg har lagt inn under, The world according Monsanto. Den absolutt verd å sjå. Denne dokumentaren handlar om Monsanto, selskapet som lagar verdas mest selde ugrasmiddel, Roundup.

Trass i at selskapet sjølv i ei årrekkje har hevda at dette middelet er ufarleg og bionedbrytbart, kan ein i denne filmen sjå korleis Roundup faktisk skadar jorda, og også kan medføre helseskade for dei som et mat som er spreia med dette eller på andre måtar kjem i kontakt med stoffet.
Professer Robert Belli ved det franske nasjonalsenteret for vitenskapleg forsking (CNRS) kan fortelje at Roundop øydelegg mekanismen som kontrollerer celledeling, og middelet framprovoserer første steget (ustabil celledeling), noko som kan leie til kreft. Dosane som vart testa, var langt under det vanlege folk bruker.
Eit tankevekkande faktum frå filmen er at etter du har spreiia eit område med Roundup, så er berre 2 prosent av stoffet vekke etter 28 dagar. Noko å tenkje på før du vurderer å ete mat som er sprøytt med dette, eller før du let ungar og dyr leike i hagen. Dette er også grunnen til at franske styresmakter tvinga Roundup til å endre marknadsføringa av produktet som bionedbrytbart.

Genmodifiserte soyabønner og mais

Det er ikkje berre som kjemikalieprodusent Monsanto er kjend. Dette selskapet står også bak Monsanto Roundop Ready Soy Beans, ein genmonifisert organisme (GMO) som har fått eit motstandsdyktig gen mot Roundup modifisert inn i DNA-et sitt. Formålet med dette er at bøndene kan sprøyte store mengder Roundup på åkrane slik at berre ugraset døyr og ikkje soyabønnene. Sidan vert desse bønnene nytta som menneskemat og som dyrefor, og er ein av grunnane til at fastfood-mat er så billeg i USA.

 I filmen kan du også sjå forskarar sin skepsis til Monsanto sine Roundup ready soybeans, og den skjetne kampen Monsanto fører for å kneble kritiske forskarar gjennom personforfølging og svertekampanjar. Ein annan ting er at ein får kjennskap ved nokre av skuggesidene  dette selskapet, som har æra av å vere svartelista av vårt eige oljefond. Monsanto tek  nemleg patent på frø, og fører søksmål mot bønder som tek vare på frø, eller som har fått ulisensierte plantevekstrar i åkrane sine. India opplever til dømes ei bølgje av auka gjeld og sjølvmord blant bønder som har byrja å kjøpe frø av Monsanto.Og landa i Latin-Amerika som vert rekna som verdas lager for ulike naturlege maissortar opplever at Monsanto fører ein skjeten kamp for å få spreidd den genmodifiserte maisen sin i desse landa.

 

Du et genmodifisert mat - utan å vite det

I USA, Canada, Brasil, Argentina og Kina har dyrkinga av genmodifiserte plantar som soya, mais og bommull i stor grad overtatt for dei naturlegeartane. Sjølv om det i utgangspunktet er forbode med GMO i Europa, vert det stadig opna for dyrking og import av fleire artar. I Norge er dei to offisielle utredningsinstitusjonane for GMO usamde i om GMO er sunne og bærekraftige produkt.GenØk (senter for biosikkerhet) åtdarer mot GMO medan enkelte i Mattilsyneter positive til GMO.
Til no har ingen reine GMO-produkt blitt godkjende i Noreg, men det er verd å merke seg at det har blitt vanleg med genmodifiserte innhaldsstoff i norske matvarer. Årsaka til dette er at om ein held seg under grensa på 0.9 prosent genmodifisert innhald, så slepp ein unna å merke produktet som genmodifisert. I den samanheng lyt ein sjå med eit kritisk blikk på at 60% av all soya i verda har fått endra arvestoffet sitt ved hjelp av genteknologi. Soya vert seld som matolje, mjølk og mjøl, og som erstatning for kjøt. Nær 70% av all ferdiglaga mat inneholder difor ein  eller anna soyabasert ingrediens, og havnar slik på kjøkkenbordet ditt utan at du får vite om det. (Kjelde: Wikipedia)

Forskarane er i dag usamde om både kva verknadane er for oss menneske og dyr om vi et genmodifisert mat, og kva følgjer genmodifiserte plantar har å på jordsmonn, artsrikdom og bærekraftig utvikling. Eg meiner at vi som forbrukarar har ei plikt til å seie klårt og tydeleg ifrå om at vi ikkje ønskjer genmodifiserte matvarer, når det ikkje er slege fast med 110 prosent sikkerheit at desse ikkje skader menneske, dyr eller miljø. Det tryggaste då er å kjøpe økologisk mat med Debiomerket; Då er du trygg på at du ikkje får i deg verken plantevernstoff, eller genmodifisert mat. Den makta vi som forbrukarar har når vi kvar dag "stemmer over matvarer i butikken", er sterk og må ikkje undervurderast. Om vi som forbrukarar ikkje kjøper varene, vil dei heller ikkje overleve i butikkhyllene.

Så er spørsmålet; kva skal DU ete i morgon?



Her er også ved ein link til ein annan dokumentar som viser kor viktig eit reint kosthald er for helsa:

FOOD MATTERS


SEEDS OF FREEDOM:  harts the story of seed from its roots at the heart of traditional, diversity rich farming systems across the world, to being transformed into a powerful commodity, used to monopolise the global food system.